ดร.วิทยา พัฒนเมธาดา ผู้อำนวยการโรงเรียนดอยเต่าวิทยาคม กล่าวว่า ที่โรงเรียนดอยเต่าวิทยาคม ต้องเปิดหลักสูตรห้องเรียนคิดวิเคราะห์หรือวิทย์-คณิตบูรณาการ ที่เน้นให้ผู้เรียนเป็นคนดีมีจิตสาธารณะหรือจิตสังคม ขณะนี้ เปิดมาแล้ว 4 รุ่น เรียนจบไปแล้ว 2 รุ่น เพราะ! ทักษะการคิดเป็นทักษะที่สำคัญในศตวรรษที่ 21
เราต้องแยก “ความรู้” กับ “การคิด” ออกจากกันให้ได้
เพราะตอนนี้สิ่งที่ครู กำลังสอนนั้นคือ ความรู้ ไม่ใช่ทักษะการคิด
การสอนที่เน้นเรื่องความรู้ เป็นการสอนในศตวรรษที่ 20 แต่การสอนที่เน้น “การคิด” เป็นเรื่องของศตวรรษที่ 21 ซึ่งจะอยู่ในตัวนักเรียนเอง สิ่งที่ครูกังวลใจ หากต้องสอนทักษะการคิด แล้วเด็กจะได้ความรู้ไหม
ในยุค AI Artificial Intelligence หรือปัญญาประดิษฐ์ ต้องยอมรับว่าสมองของคนเราไม่สามารถจดจำ หรือค้นหาความรู้บนโลกออนไลน์ได้ไวเท่า AI ดังนั้น ครูต้องให้นักเรียนมีโจทย์หรือปัญหาที่เขาต้องการแก้เอง ไม่ใช่ให้เด็กมานั่งแก้ปัญหาของครู สาระของการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ไม่ใช่เนื้อหาวิชาที่จะเรียน แต่เป็น Collaboration Learning (การเรียนรู้ร่วมกัน การร่วมมือกันร่วมคิดร่วมทำเป็นทีม)
มีงานวิจัยชิ้นหนึ่งบอกว่า ความรู้เดิมที่เรียนมากมายนั้น ไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาใหม่ โดยเฉพาะถ้าเป็นปัญหาใหม่ที่ไม่คุ้นเคย
ชั้นเรียนยุคใหม่ครูต้องเตรียม “ทักษะการคิด” ให้เด็กมี “แนวคิด” ของเขาเอง เพื่อเตรียมรับกับสิ่งที่เขาไม่เคยเจอมาก่อน โดยครูต้อง “เปิดโอกาส” ให้เด็กได้คิดด้วยตัวเอง ผ่าน การแก้ปัญหาของเขาเอง การมาโรงเรียนจะไม่มีความหมายอะไรเลย ถ้าเด็กต้องรับแนวคิดของครูอยู่ทุกวัน เด็กจะไม่สามารถอยู่ได้ในยุคนี้ ถ้าครูยังคงใช้วิธีการสอนแบบเดิม เพราะแนวคิดของนักเรียน คือสิ่งที่สูญหายไปจากห้องเรียนไทย
แนวคิดของเด็กควรจะถูกเขียนขึ้นกระดานทั้งหมด ครูต้องให้ความสำคัญกับแนวคิดของเด็กทุกคน ห้องเรียนของไทยปัจจุบัน ให้ความสำคัญกับคำตอบที่ถูกต้องมากกว่า ให้เด็กคิด
ครูต้องเปลี่ยนวิธีตั้งคำถาม จากจงหาคำตอบ เป็นจงหา “วิธีการ” คำถามลักษณะนี้จะทำให้ครูได้เห็นแนวคิดของเด็ก แนวคิดไม่มีถูกหรือผิด
เมื่อไรที่ครูดึงแนวคิดของเด็กออกมาได้ และเด็กตระหนักถึงแนวคิดของเขา เมื่อนั้นเด็กก็จะค่อยๆ พัฒนาทักษะการคิด ซึ่งเป็นทักษะสำคัญที่จะติดตัวเขาไปตลอดชีวิต
เสาร์ อาทิตย์ ให้ไปเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อย่าอยู่เฉยๆ หากเฉยจะทำให้ยิ่งช้า ควรหางานที่สองทำเพิ่มเติมในการหาเงิน หรือไปฝึกอาชีพเสริมความรู้ นับจากนี้ไปอีก 8 เดือน คนจะตกงานมาก จะอยู่แบบตัวใครตัวมัน แต่ขณะเดียวกันจะมีงานใหม่เกิดขึ้นแทนอาชีพเก่า จึงขอให้ทุกคนเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เพื่อความอยู่รอด”.
วันนี้นักเรียนนักศึกษาจะเรียนคณะไหน ก็ไม่มีความแตกต่างกัน จบมาไม่ได้ใช้วิชาที่เรียนนำใช้ในการทำงาน จึงควรเรียนรู้ทักษะใช้ชีวิตในการแก้ไขปัญหา เพราะไม่ว่าอาชีพอะไรต้องแก้ไขปัญหากันทั้งนั้น ถึงจะมีชีวิตอยู่ได้ เพราะปัจจุบันหลายๆ อาชีพแก้ปัญหาไม่เป็น ไม่สามารถคิดให้เป็นระบบ จึงควรฝึกเด็กให้มีทักษะการคิด มีความเป็นครีเอทีฟ มีจินตนาการ คิดงานใหม่ กล้าที่จะทำในสิ่งที่ถูกต้อง ไม่ว่าจะมีอาชีพอะไรก็แล้วแต่ ต้องมีความทะเยอทะยาน มีวิธีการดำเนินชีวิต เมื่ออยากรวยต้องลงมือทำ ต้องรู้สึกหิวอยากประสบความสำเร็จตลอดเวลา ”
